Istorijat

Začeci poštanskog saobraćaja u Crnoj Gori datiraju iz 15. vijeka. Već tada su venecijanski kuriri preko ovih prostora prenosili zvaničnu poštu za Carigrad. Kasnije su to činili Bokelji i Crnogorci.

Uvođenje u budžet stavke “za poštijera” 1841. godine smatra se utemeljenjem savremene poštanske službe. Petar II Petrović Njegoš ove godine za poštonošu postavlja Špira Martinovića.

Austrijsku poštansku stanicu koja je osnovana 1854. godine, a koja je 1878. godine pripala Crnoj Gori, smatramo prvom poštom na ovim prostorima.

Početak organizacije poštanskog saobraćaja, prema savremenim međunarodnim standardima, počinje nakon sklapanja poštanske konvencije između Crne Gore i Austrougarske 1871. godine. Poštanska konvencija sa Austrougarskom imala je 39 paragrafa i regulisala gotovo sve grane poštanske službe. U oktobru iste godine, na inicijativu kralja Nikole, u Crnu Goru dolazi Petar Subotić, austrijski poštanski službenik.

Pravilnik za izvođenje poštanskog ugovora između Crne Gore i Austrougarske, koji je sačinio Petar Subotić, je kamen temeljac savremenog poštanskog sistema. Pravilnik je obuhvatao postupak s otpremom, novine i štampane stvari, ekspresna pisma, otpremanje poštanskih pošiljki diližansom, pretplatu na novine, formiranje poštanskih kancelarija i obračunavanje.

Velika svečanost povodom uvođenja poštanske službe u Crnoj Gori, na kojoj su prisustvovali kralj Nikola i direktor dalmatinskih pošta, održana je na Cetinju 29. aprila 1873. godine.

Slijedeći uputstva Subotićevog Pravilnika, na Cetinju je 1873. otvorena pošta. Iste godine u Beču su izrađene i prve poštanske marke s likom kralja Nikole, koje su u redovan saobraćaj uvedene 1874. godine.

Crna Gora je 2. oktobra 1874. godine postala članica Svjetskog poštanskog saveza. Prijem u ovu krovnu poštansku organizaciju ostvaren je diplomatskim putem, na prijedlog austrijskog predstavnika Pilhela. Članstvo u Svjetskom poštanskom savezu je Crnoj Gori, i prije zvaničnog priznanja 1878. godine, omogućilo  pripadanje međunarodnom poštanskom sistemu i  poštanske ugovore sa gotovo svim članicama Svjetskog poštanskog saveza. Takođe, članstvo je obavezivalo na organizaciju poštanske službe prema standardima razvijenih zemalja.

Dakle, od 1874. godine u upotrebi su prvi poštanski žigovi, dopisne karte, prve koverte s utisnutim poštanskim markama 1893. godine, a dvije godine kasnije u promet je puštena prva uputnica. Poštanski sandučići uvedeni su 1897. godine kod svih pošta u Crnoj Gori.

Izgradnjom prvih puteva, počinje poštanski saobraćaj. Uprava pošta prva u regionu uvodi automobilski prevoz pošte 1903. godine.